KEMAL TAHİR ÖYKÜLERİNDE LABİRENT MEKÂNLAR
(THE LABYRINTH SPACES IN KEMAL TAHIR’S STORIES )

Yazar : Ülkü Eliuz    
Türü :
Baskı Yılı : 2014
Sayı : 11
Sayfa : 7-19
    


Özet
Toplumsal gelişim ve değişimlere aydın bakışı ile yaklaşan Kemal Tahir, çağının sorunlarına işlevsel çözümler üreten bir tanıktır. O, anlatılarında sosyal çatışmaları ve ahlaki tezatları anlatır. Aydınlık gerçekçilik fikriyle şekillendirdiği sanatının hareket noktası; gerçekleri iyi-kötü, görünen-görünmeyen boyutlarıyla eserlerine taşımak ve kurmaca dünya aracılığıyla sosyal yaşamdaki çarpıklıkları yansıtmadır. Bireysel ve toplumsal yozlaşmanın mekân ile bağıntısını önceleyen sanatkâr, kişi-mekân ilişkisini sorunsal açıdan aktarır. Gözlem ve tasvirin ön planda olduğu Kemal Tahir öykülerindeki mekânlar, sadece topografik bir yer niteliğinde değil, ilişkilerdeki bozulmanın en çok belirginleştiği değerler dizgesi halindedir. Öykülerindeki mekânların darlığı fiziksel özelliklerinden ziyade karakterin kendini sıkıştırılmış hissetmesinden kaynaklanır. Mekânlar, fiziksel olarak açık/ geniş nitelikli olsa bile olumsuz nitelikleri ve çağrışımları ile labirentleşir. Bu çalışmada Kemal Tahir öykülerindeki kısıtlanmışlığın, korkunun, tükenişin mekânı ile bireysel ve toplumsal çürüme arasındaki bağıntı tahlil edilecek; yozlaşmış düzenin parçası labirent mekânların ezen, sınırlayan işlevi; sosyal ve ekonomik şartların tükettiği küçük insan tipi üzerindeki etkileri psikanalitik ve sosyolojik yönden değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler
Kemal Tahir, öykü, mekân, labirent, küçük insan, yozlaşma.

Abstract
Kemal Tahir who approach society development and alteration as highbrowed perspevtive is a witness who produce functional solution to his period’s problem. He tells sociable and moral conflics. His art shapes idea of Light Literalism. He give place to truth extent of good-evil, seeming-non visible and he reflect skew in social life. Artificer who prioritizes relation between individual and social corruption and residence from problematic aspect. The space in which survey and description in the foreground Kemal Tahir stories not topographic place but values arrangement that deterioration in relation. His place in stories are narrow not physical property but character feel him/herself tamped. Places are labyrinth although they are open/large in physical. In this work, it will be analysis that relation place of to be restricted, to be afraid, to be death and being corrupt layout labyrinth place’s oppressor, bordering function; its impact will be evaluated socilogical and psychoanalytic on small man who is exhausted from social and economic condition.

Keywords
Kemal Tahir, story, place, labyrinth, small man, corruption.