GÜLCEMAL’DEN TUHAF BİR YOL HİKÂYESİ YAHUT BİR HUZURSUZUN SEYR Ü SÜLÛKU: al-qalandar
(STORY OF STRANGE WAY FROM GÜLCEMAL OR MYSTICAL JOURNEY OF A RESTLESS: al-qalandar )

Yazar : Ali Budak    
Türü :
Baskı Yılı : 2014
Sayı : 12
Sayfa : 7-39
    


Özet
Bu çalışmada, Mylassiad isimli romanıyla adını duyuran Gülcemal’in ikinci eseri al-qalandar konu edinilmektedir. Biri “gerçek” diğeri “zihinsel/fantastik” diyebileceğimiz iki boyutu bulunan roman, ilk olarak özetlenmiş ve ardından adının yaptığı gönderme dikkate alınarak tasavvufî bir metin olup olmadığı konusunda sorgulanmıştır. Satır aralarında; varoluş nasıl bir durumdur? “tek” olarak yaşamak mümkün müdür?, insan mekanda ve zamanda kaçışlar yaparak başka bir çağın kişisi olabilir mi? gibi çetin sorular okunabilen al-qalandar, daha sonra da; anlatıcıları, anlatım teknikleri ve bakış açılarıyla değerlendirilmiştir. İncelemenin üçüncü bölümünde, roman parodik bir yapı olarak ele alınmaktadır. al-qalandar’ın,Aristofanes’inKurbağalar’ından çeşitli tarih anlatılarına, menakıbnâme ve velayetnâmelerdenYedi Uyuyanlar’a kadar bir dizi metni parodi ettiği belirlenmiştir. Roman, bir yandan da, Mevlânâ, Yunus Emre ve Nasreddin Hoca’yı,dünya ve hayat görüşleriyle yorumlamıştır. Dördüncü bölümde, işte bu, farklı bir bakış açısıyla yapılmış kıyaslamalar üzerinde durulmaktadır. Nihayet, beşinci bölümde, al-qalandar’ın dili, üslûbu ve kurgusu incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler
Gülcemal, al-qalandar, Mylassiad, Seyr ü Sülûk, Kalender, Tasavvuf, Odman Baba, Menakıbnâme, Velayetnâme.

Abstract
al-qalandar, Gulcemal’s second novel after Mylassiad, is about escaping from one’s own self: yet the main character of thetext, who believes in the necessity of running away from his life, is unable to determine why; where and how. The novel in the form of a travelogue offers a strange yet deliberate design in which the narrative voices of al-qalandar drift away on the routes of ancient mystics. While sliding and unfolding his many layered narrative, the main character of the narrative presents there a der with questions concerning the possibility of identity, belonging and salvation through attempted spiritial affiliations. Neither affirmed nor exactly rejected, the answers are postponed in mythical time, which proves to be the only outlet available.

Keywords
Gülcemal, al-qalandar, Mylassiad, Seyr ü Sülûk, Kalender, Tasavvuf, Odman Baba, Menakıbnâme, Velayet